Diferansiyel tamiri çok talep edilen bir hizmet olmasa da diferansiyelin iş makinelerinde üstlendiği rol çok büyüktür. Diferansiyeli basit bir şekilde örneklendirmek istersek bunun için en uygun örnek askeri yürüyüşler olabilir. Askeri yürüyüşlerde düzeni bozmamak oldukça önemlidir. Bu sebeple kalabalık grupta dönüş yapılacağı zaman viraja yakın olanlar küçük adımlarla dönüş yaparken virajdan uzak olan kişiler daha büyük adımlar kullanarak virajı dönerler. Diferansiyelin çalışma sistemi de bununla birebir aynıdır.
İş makinelerinde viraj dönülürken iç tarafta bulunan tekerlekler dış tarafta olana göre daha farklı şekilde dönmektedir. Bu sayede viraj dönme işlemi başarı ile tamamlanır. Eğer tekerlekler aynı hızla dönerlerse viraj başarı ile dönülemez ve iş makinesi devrilerek kaza durumu gerçekleşir. Bu işlemlerin gerçekleşmesini sağlayan ve makinenin virajlı ve kavisli alanlarda başarıyla yön almasını sağlayan parçaya diferansiyel adı verilir.
Diferansiyel, araçların ve iş makinelerinin tekerleklerinin farklı hızlarda döndüğü bir durumda bile yön ve hızı kontrol etmek için kullanılan bir parçadır. İş makinelerinde de bu parça, araçların arka tekerleklerinin ya da her iki tekerleğinin kontrol edildiği akslarda bulunur.
Diferansiyel, aracın içindeki dişli mekanizmayla çalışır. Eşit hızla dönen tekerleklerde sorun yokken, bir tekerlek kaygan bir zeminde ya da virajlarda daha yavaş dönerse, diferansiyel bu dönüş farkını tespit ederek daha fazla dönüşe izin verir.
İş makinelerinde kullanılan diferansiyel, makinenin yüksek performanslı, dengeli ve doğru hareket etmesini sağlar. Bu parça, araçların süspansiyon sistemlerinin de etkinliğini artırır ve lastiklerin ömrünü uzatır.
İş makineleri doğası gereği sürekli engebeli arazilerde çalışmaktadırlar. Otomobildeki diferansiyel sistemi ile birebir aynı olmasa da mantık olarak aynı sistemlerdir. İş makineleri hareket edecekleri zaman ya da dönüş yapacakları zaman, bir yaya biçiminde dönüş yaparlar. Örnek vermek gerekirse eğer iş makinesi sola dönecekse sol tarafta bulunan tekerlekler daha kısa bir yol kat ederken sağ tarafta bulunanlar daha uzun bir yol alırlar. Bu şekilde araçta denge sağlanır ve araç devrilmeden virajı almayı başarır. Diferansiyel, her iki tekerleğin arasında yer alan bir parçadır. Yarım dişli şaftlar ile tekerleklere bağlanan bu önemli parça iki aksın farklı hızlarda dönmesini sağlamaktadır. Yani Kısaxa motordan gelen hareketi düzenleyen bir sistem diyebiliriz. Diferansiyel parçasının görevlerini şu şekilde maddelendirebiliriz:
Diferansiyel aracın en önemli parçalarından bir tanesi olduğu için uzun süre boyunca sıkıntısız çalışması önemlidir. Bunun içinde diferansiyel dişlilerinin ve parçalarının yağlanması şarttır. Bu parça için özel üretilen diferansiyel yağları mekanizmanın içerisine boşaltılır. Zamanı geldiğinde bu yağlar değiştirilir veya boşaltılır. Yağın değişimine de dikkat etmek de önemli bir noktadır çünkü içerde bulunan yağ zamanla özelliğini kaybeder. Bu nedenle yağ kullanımı ve değişimi diferansiyel için önemli olan bir durumdur.
İş Makinelerinde kullanılan diferansiyel türlerinin bir çok çeşidi vardır ama en çok tercih edilen sistem Dinamik Tork Kontrollü Diferansiyeldir. İş makineleri sürekli dört çeker bir sisteme sahiptir. Bu diferansiyel sistemi makinenin dört tekerine de giden torku ayrı ayrı dağıtıp kontrol eder ve iş makinesinin daha verimli hareketini sağlar.
Diferansiyel sökülerek dişliler tek tek kontrol edilir ve hasarlı parçalar tespit edilerek hasarlı parçalar değiştirilir. Daha sonra diferansiyel yerine takılarak yağ dolumu yapılır. Diferansiyel testleri gerçekleştikten sonra müşteriye teslim edilir.
Hitachi ZW220 Modeli lastikli yükleyicimizin diferansiyel tamiri yapılarak müşterimize teslim edilmiştir. Blog kısmında detaylı tamir aşamalarının bulunduğu makalemizi inceleyebilirsiniz.
Diferansiyel tamiri ile ilgili en çok sorulan sorulara yanıt verdik.
Diferansiyel arızası genellikle üç belirgin belirti ile kendini gösterir. İlk olarak, iş makinenizin kontrolü hissedilir şekilde azalır ve zemin tutuşu bozulur. İkinci olarak, iş makinenizin hızı arttığında veya kavis yaptığınızda duyulan garip bir ses ortaya çıkar. Üçüncü olarak, arka veya ön tekerlerden biri diğerine göre daha hızlı dönmeye başlar ve bu da makinenizin kontrolünün kaybolmasına veya zorlaşmasına neden olur. Bu belirtilerle karşılaşırsanız, iş makinenizi bir an önce kontrol ettirmeniz gerekir.
Diferansiyel sisteminden ciddi oranda ses geliyorsa geçmiş olsun, mecburen bir iş makinesi tamircisine uğramanız gerekir. Diferansiyelden gelen ses dişli sisteminde bir hasar oluştuğunun belirtisidir.
Diferansiyel yağı her iş makinesinde farklı seyretmekle birlikte genel anlamda belirtecek olursak, 1500 çalışma saati dolduğunda diferansiyel yağı değiştirilmelidir. Diferansiyel yağı değiştirildiğinde bakımlarının da yapılması gerekir.
Diferansiyel sağlığını korumak için, ilk önce yağ değişimi şarttır.
Diğer bir detay ise soğuk iklimlerde çalışan iş makineleri için, iş makinesi 20 dakika hareket ettirilmeden sabit bir şekilde rölantide çalıştırılması gerekir. 20 dakikanın sonunda iş makinesi ısındığı zaman hareket edilmeli. Böylece diferansiyel dişlilerinin sağlığını korumak mümkün.
Diğer bir detaysa; iş makinesi kabiliyetinin dışında kullanılmasından dolayı dişlilerin amacı dışında çalışmasından kaynaklanan arızalardır. Bu tip durumlardan kaçılmalıdır.
Diferansiyel tamiri aman aman pahalı olmasa da maliyetli bir iştir. Diferansiyel sökülerek dişliler kontrol edilir ve gerekli parçalar değiştirilerek tekrar yerine takılır.